DYSKUSYJNE FORUM PSZCZELARSKIE POD PATRONATEM PASIEKI MICHAŁÓW

wrzosowy

Chyba pomyliłem nazwiska?.. Kasztelewicz i Kasztelan. Nie znam żadnego I nie o nazwisko idzie a o sprawę. Byłem przekonany z racji wielkości firmy Bartnik Sadecki że to Kasztelewicz. W artykułach czytam że Kasztelan. Poprawcie jeżeli ktoś wie jak to personalnie wygląda. Co do sensu sprawy zmienia to niewiele ale zasługi powinny przypadać właściwej osobie.

JarKo

wrzosowy

Już taki jest polski system finansowania nauki. Jeżeli jakiś młody doktor występuje o habilitacje musi przedstawić temat spełnić różne warunki a i tak na końcu decyzje podejmuje niewielka grupa tych z Komisji Centralnej. Jak by nie patrzeć profesorów. Odrzucenie wniosku blokuje rozwój i daje możliwość wykorzystania pomysłów pod własnym nazwiskiem albo pod nazwiskiem kogos zaufanego. Podobnie ma się sprawa z podziałem grantów. Naukowiec chce zrobić badania temat ma dobry ale nie ma układów. Ktoś na górze odrzuca pomysł, zmienia szyk wyrazów w tytule i ma gotowy temat do grantu. Jako że sam o przyznaniu grantu decyduje temat oddaje kumplowi przyznając jednocześnie finansowanie. Kumpel oczywiście w projekcie dopisuje jako jednego z uczestników grantu profesora od finansów. Tak ludzie zdobywają tytuły mając zamiast wiedzy właściwe stołki.

paulownia

No przykro mi wcześniej nie dałem rady wszech mogący nie jestem Sad

JarKo

- dla Piotra N -
Poważna instytucja (redakcja Food and Chemical Toxicology) o GMO:

Motto: Jeżeli odrzucimy wyniki badań Seraliniego, będziemy musieli odrzucić także wszystkie wcześniejsze badania,

na podstawie których wydano decyzje prawne o dopuszczeniu na rynek produktów GMO

Streszczenie pracy Seraliniego Long term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically

modified maize

W trwającym 2 lata doświadczeniu badano wpływ karmy zawierającej kukurydzę GMO na zdrowie szczurów. Stwierdzono, że

śmiertelność samic karmionych GMO była 2 - 3 wyższa, niż samic karmionych tradycyjną karmą. Ponadto samice karmione

GMO umierały wcześniej (w młodszym wieku) niż samice kontrolne. Podobne zjawisko obserwowano także w 3 grupach

samców karmionych różnymi dawkami GMO.

Obserwowane skutki stosowania karmy GMO wykazywały zależność od płci i statusu hormonalnego zwierząt.
U samic karmionych GMO występowało więcej przypadków guzów w gruczołach mlecznych i guzy te rozwijały się

wcześniej niż w grupie kontrolnej.
Drugim organem pod względem częstości obserwowanych patologii była przysadka mózgowa.
U szczurów karmionych GMO, a także u szczurów, na których testowano domieszkę herbicydu Roundup w wodzie

pitnej, występowały zaburzenia równowagi hormonalnej w zakresie hormonów płciowych.
U samców karmionych GMO przekrwienie wątroby i zmiany martwicze występowały 2,5 – 5,5 razy częściej niż u

samców z grupy kontrolnej. Te patologie potwierdzono w badaniach z użyciem mikroskopu optycznego oraz w mikroskopii

elektronowej.
Obserwowano także wyższy odsetek (1,3 – 2,3 razy więcej) przypadków ciężkiej nefropatii nerkowej.
U samców karmionych GMO występowało 4 razy więcej dużych guzów nowotworowych niż u samców kontrolnych, zmiany

te pojawiały się też znacznie wcześniej (nawet do 600 dni wcześniej).
Wyniki analiz biochemicznych potwierdziły występowanie znacznego, chronicznego upośledzenia nerek u zwierząt

obu płci, zarówno karmionych GMO jak i dodatkiem Roundupu (76% wszystkich odstępstw od normy dotyczyło parametrów

pracy nerek).

Opisane schorzenia można interpretować jako efekt zaburzeń hormonalnych wywołanych przez Roundup, a także jako

skutek aktywności transgenu i wywołanych przez niego zmian w metabolizmie genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy.

Stanowisko Redakcji Food and Chemical Toxicology

Od chwili publikacji pracy Séraliniego redakcja i wydawca czasopisma Food and Chemical Toxicology otrzymali wiele

sygnałów od członków społeczności naukowej.

W odpowiedzi na te komentarze redakcja i wydawca oświadczają, że artykuł Seraliniego przeszedł przez normalną,

wyczerpującą procedurę recenzji naukowej. Artykuł został przyjęty do druku po przejściu przez obiektywny i

anonimowy proces recenzji. Autorzy wnieśli do swojego manuskryptu serię poprawek zasugerowanych przez recenzentów i

poprawiony tekst został zaakceptowany przez redakcję do druku w naszym czasopiśmie.

Redakcja zachęca krytyków do nadsyłania swoich opinii, które zostaną opublikowane razem z odpowiedzią prof.

Seraliniego.
Czasopismo Food and Chemical Toxicology (tłum.: „Toksykologia Żywności i Środków Chemicznych”)

publikuje badania w takiej dziedzinie, w której łatwo o kontrowersje i ostre opinie pojawiające się zarówno w

świecie naukowym jak i poza nim. Zachowanie niezależności wydawniczej z jednej strony i gęstego sita recenzji

– z drugiej strony, jest w tej sytuacji kluczowe dla naszego czasopisma.

Odpowiedź Seraliniego. Answers to critics: Why there is a long term toxicity due to NK603 Roundup-tolerant

genetically modified maize and to a Roundup herbicide

Nasze ostatnie badania nad toksycznością długotrwałego stosowania kukurydzy NK603 i Roundupu wywoałały liczne

pozytywne i negatywne komentarze. Dzięki takiej debacie nauka posuwa się do przodu. Oto nasza odpowiedź na

krytyczne uwagi. Nasza praca to pierwsze tak szczegółowe badanie długoterminowych skutków diety GMO. Dla kukurydzy

NK603 wykonano dotąd tylko badania 90-ciodniowe. Jest to również pierwsze długoterminowe badanie reakcji organizmu

ssaków na mocno rozcieńczoną domieszkę herbicydu Roundup. W naszych badaniach użyliśmy herbicydu, a nie tylko jego

substancji czynnej (glifosat). Roundup jest najlepiej sprzedającym się herbicydem na świecie, dlatego obecna debata

toczy się na skrzyżowaniu nauki i biznesu. To wyjaśnia, dlaczego większość krytycznych uwag pod naszym adresem

pochodzi od naukowców zajmujących się ochroną roślin, autorów patentów na GMO i firmy Monsanto, właściciela

kukurydzy NK603 i herbicydu Roundup.

Musimy się jednak skupić na nauce. Nasz eksperyment miał na celu badanie naukowe, a nie zmiany w przepisach

dotyczących zasad dopuszczenia badanych produktów do obrotu. Nasze badania powinny zostać powtórzone przez innych,

co pozwoli ocenić, jaki jest rzeczywisty wpływ tych produktów na zdrowie. Nasz eksperyment miał pewne ograniczenia,

jak każdy inny eksperyment. Poniżej szczegółowo omawiamy sporne kwestie.

Zarzut

Doświadczenie niezgodne z wytycznymi OECD

Odpowiedź autorów

1) Nie ma wytycznych dla badań wpływu GMO na zwierzęta
2) Nasze doświadczenie wykonaliśmy w oparciu o protokoły OECD nr 408 i 452

Zarzut

Protokół doświadczalny nieodpowiedni do badania powstawania nowotworów

Odpowiedź autorów

Nasz eksperyment miał charakter długoterminowego badania toksykologicznego a nie dotyczył mechanizmów powstawania

nowotworów

Zarzut

Autorzy nie są toksykologami
Wcześniejsze prace tej grupy badawczej zostały “odrzucone”

Odpowiedź autorów

Autorzy z grupy prof. Seraliniego mają na swoim koncie 26 artykułów naukowych opublikowanych w recenzowanych

czasopismach w ciągu ostatnich 5 lat. 11 artykułów opublikowano w czasopismach z zakresu toksykologii, dostępnych w

bazie danych PubMed. Także M. Malatesta opublikowała liczne prace dotyczące wpływu GMO na zdrowie. Wszystkie prace

otrzymały pozytywne recenzje naukowe, żadna nie została odrzucona przez redakcje czasopism naukowych. Agencje

kontrolne ani firma Monsanto (które „odrzucają” wyniki naszych badań) to nie są redakcje naukowe.

Zarzut

We wcześniejszych testach (90-cio dniowych) nie wykazano symptomów szkodliwości kukurydzy NK603

Odpowiedź autorów

Wręcz przeciwnie – statystycznie znamienne różnice w biochemicznych parametrach pracy wątroby i nerek

zauważyli zarówno przedstawiciele przemysłu biotechnologicznego (wykonujący badania bezpieczeństwa GMO) jak i

agencje kontrolne (EFSA)

Zarzut

To wcale nie jest jedyne/pierwsze długoterminowe badanie wpływu GMO na zdrowie

Odpowiedź autorów

Nasze badanie jest pierwszym badaniem skutków chronicznej ekspozycji (2 lata to całe życie szczurów) na ten rodzaj

kukurydzy GMO. Inne badania dotyczyły zwierząt gospodarskich, dla których 2 lata, to nie jest całe życie. Ponadto,

nie były tak szczegółowe jak nasze badanie.

Zarzut

10 szczurów w grupie doświadczalnej to za mało

Odpowiedź autorów

Wytyczne OECD, protokół 408 (90-dniowe testy toksyczności) - zalecają 10 zwierząt na grupę Protokół 452 OECD (testy

toksyczności chronicznej) – zalecają 20 lub co najmniej 10 zwierząt w grupie

Zarzut

Zbyt mała moc statystyczna testów, nie pokazano krzywych przeżycia Kaplana- Meiera

Odpowiedź autorów

Statystyka nie odkrywa prawdy, a jedynie pomaga zrozumieć badane zjawiska. Kluczem do zrozumienia problemu jest

biologiczna interpretacja wyników i zastosowanie różnorodnych metod obliczeniowych.
Nasze doświadczenia miały dostateczną moc statystyczną dla zastosowanej analizy metodą OPLS-DA., ale nie dla testu

Kaplana-Meiera, dlatego pokazaliśmy tylko surowe dane doświadczalne dotyczące śmiertelności zwierząt.

Zarzut

W publikacji brakuje danych (analizy zachowania zwierząt, badań oftalmologicznych, mikrobiologicznych kału, itp.)

Odpowiedź autorów

Nie da się pokazać wszystkich danych w jednym artykule. Będą one przedmiotem osobnych publikacji. Dane, których

brak podnoszą krytycy, nie mają związku z konkluzjami tej konkretnej pracy.

Zarzut

Roundup nie wpływa na funkcje hormonów płciowych

Odpowiedź autorów

Tak mówią obowiązujące dziś przepisy prawne, ale co innego mówią najnowsze eksperymenty naukowe. Wpływ Roundupu na

zaburzenie wydzielania i sygnalizacji hormonów płciowych wykazano zarówno w doświadczeniach na zwierzętach jak i in

vitro. Przepisy prawa (dotyczące klasyfikacji herbicydu) powinny zostać zmienione w zgodzie z aktualną wiedzą

naukową.

Zarzut

Glifosat nie wykazywał toksyczności we wcześniejszych dwuletnich testach

Odpowiedź autorów

Glifosat (substancja czynna herbicydu Roundup) nigdy nie jest stosowany samodzielnie, a tylko w mieszaninach z

innymi substancjami. Mieszaniny te są znacznie bardziej toksyczne niż sam glifosat, W naszych doświadczeniach

używaliśmy Roundupu (glifosat w mieszaninie innych związków, tzw. substancji pomocniczych). Dlatego wcześniejsze

wyniki badań nad samym glifosatem nie mają odniesienia do naszych doświadczeń.

Zarzut

W badaniach na zwierzętach hodowlanych nie wykazano szkodliwości GMO. Tak samo nie widać jej na populacji ludzkiej

w USA

Odpowiedź autorów

Nie ma żadnych badań epidemiologicznych ani długookresowych na zwierzętach gospodarskich. Generalnie, zwierzęta te

zabija się zbyt wcześnie, aby zaobserwować pojawianie się u nich chorób o długim okresie rozwoju. W USA nie ma też

obowiązku znakowania żywności GMO, nie da się więc wykonać badań epidemiologicznych na ludziach, nie ma dotąd

takich badań.

Zarzut

Autorzy nie udostępnili szczegółowych danych eksperymentalnych

Odpowiedź autorów

Szczegółowe dane eksperymentalne nie są także dostępne w odniesieniu do tych badań, na podstawie których

dopuszczono na rynki kukurydzę NK603 i Roundup. Autorzy oczekują, że te dane też zostaną udostępnione i poddane pod

naukową dyskusję.

Zarzut

Wynik badań ujawniono dziennikarzom przed publikacją

Odpowiedź autorów

Publikacja w czasopiśmie Food and Chemical Toxicology ukazała się w tym samym momencie, kiedy ujawniono wyniki

badań dziennikarzom (19. września 2012)

W obecnej chwili debata nad toksycznością kukurydzy NK603 i Roundupu jest utrudniona, ponieważ firma Monsnato

utajniła i nie ujawnia wyników swoich testów toksykologicznych. Dlatego apelujemy do EFSA (European Food Safety

Agency) aby ujawnić dane doświadczalne, na podstawie których dopuszczono te produkty do obrotu.

Aby wyjaśnić biologiczne skutki zmian biochemicznych, jakie obserwowano w 90-cio dniowych testach postanowiliśmy

wydłużyć czas doświadczenia. Wybraliśmy kukurydzę NK603 odporną na Roundup, ponieważ około 80% upraw GMO na świecie

to są właśnie rośliny odporne na Roundup (James, 2011) oraz dlatego, że już wcześniej obserwowano statystycznie

znamienne różnice u zwierząt karmionych tą kukurydzą, i to w krótkotrwałych (90-cio dniowych) testach (EFSA, 2009).

Najczęstszy zarzut pod adresem naszej pracy dotyczył zgodności protokołu eksperymentalnego z wytycznymi OECD

(Organization for Economic Co-operation and Development). W rzeczywistości, nie ma zatwierdzonych wytycznych dla

badań bezpieczeństwa GMO, a co więcej, badania te wciąż nie są obowiązkowe. Nasz eksperyment był wykonany podobnie

jak praca Hammond et al. (2004), w oparciu o wytyczne OECD (protokół 408 dotyczący testowania substancji

chemicznych). Ulepszyliśmy dodatkowo nasz eksperyment, wydłużając czas trwania ośmiokrotnie; wykonaliśmy 11 analiz

krwi i moczu, dla około 50 analizowanych parametrów, badaliśmy histologicznie 34, a nie 17 organów wewnętrznych.

Badania Monsanto też były wykonane na grupach po 10 szczurów.

Ciekawe, że nikt nie podnosił niedostatków metodycznych badań Monsanto, na podstawie których agencje kontrolne,

zatwierdziły bezpieczeństwo zdrowotne różnych GMO. Artykuł przeglądowy (Snell et al., 2012) jest często przytaczany

jako dowód na bezpieczeństwo długoterminowego spożywania GMO. Jednakże spośród 24 doświadczeń, które analizowano w

tej pracy, tylko 2 (dwuletnie badania na gryzoniach) są badaniami długoterminowymi; dwuletnie badania na świniach

czy krowach nie są badaniami dotyczącymi wpływu GMO na całe życie, bo te zwierzęta żyją dłużej. Japońskie badanie

na gryzoniach Sakamoto et al. (2008) nie analizowało stanu zdrowia wszystkich szczurów karmionych soją GMO, z kolei

w pracy Malatesta et al. (2008a) u myszy karmionych tą samą soją obserwowano zmiany w wątrobie. Co więcej, w 16 z

24 omawianych badań autorzy nie piszą, że stosują jako kontrolną najbliżej spokrewnioną roślinę nie-transgeniczną,

w wielu przypadkach metody są niewyczerpująco opisane, itp. (Snell et al., 2012). Mimo to, wszystkie te badania

zostały zaakceptowane jako dowód bezpieczeństwa, niezależnie od swoich wad. Jak widać, mniejsze wymagania stawiane

są badaniom, które stwierdzają bezpieczeństwo GMO niż badaniom wykazującym jego toksyczności. Mimo, że z naukowego

punktu widzenia jest akurat odwrotnie: łatwiej jest wykazać toksyczność niż brak zagrożeń.

W kwestii doboru rasy szczurów doświadczalnych Sprague Dawley: normy OECD (408, 452 i 453) nie wskazują zaleceń,

jakie rasy zwierząt stosować. Szczury Sprague Dawley (SD) z wiekiem chorują na nowotwory. Dlatego tych szczurów

używa się preferencyjnie przez takie agencje jak National Toxicology Program (King-Herbert et al., 2010), żeby

zbadać czy dana substancja powoduje powstawanie nowotworów. Wytyczne OECD (norma 452 dla badań długoterminowych)

nawet stwierdza, że powinno się stosować modele gryzoni, ze względu na ich podatność na nowotwory. To samo dotyczy

podatności na nefropatię, która cechuje szczury Spraque Dawley. Genetyczna podatność na określone choroby nie

podważa zalet tego modelu doświadczalnego, szczególnie wobec faktu, że badaliśmy różnice w chronologii, wieku,

liczbie i nasileniu zmian pojawiających się w grupie kontrolnej i grupach eksperymentalnych (karmionych GMO i

Roundupem).

Wadą wielu badań toksykologicznych jest pomijanie zaburzeń hormonalnych. Głównym dogmatem w badaniach

toksykologicznych jest liniowa zależność efektu od dawki. Tak jest w przypadku trucizn, jednak odpowiedź układu

hormonalnego często wykazuje inną dynamikę (tzw. krzywe u-kształtne lub j-kształtne). W oparciu o starą pracę

przeglądową Williams et al. (2000), nasi krytycy twierdzą, że nie ma dowodów na to, że Roundup wpływa na hormony

płciowe. Praca ta opiera się w większości na badaniach nad samym glifosatem a nie mieszaniną, jaką jest Roundup.

Tymczasem glifosat nigdy nie jest stosowany samodzielnie. Dlatego badania wykazujące nieszkodliwość glifosatu nie

są dowodem na bezpieczeństwo Roundupu.

Wśród krytycznych komentarzy pojawiły się i takie, że substancje pomocnicze obecne w Roundupie są bezpieczne, gdyż

ich działanie jest podobne do działania mydła. Takie podejście jest całkowicie nienaukowe – nie można

teoretycznie dowodzić bezpieczeństwa substancji na podstawie spekulacji, a nie badań doświadczalnych.

Niektórzy krytycy dowodzą, że nie obserwowano negatywnych efektów u zwierząt gospodarskich karmionych GMO ani u

ludzi w USA. Po pierwsze, należy pamiętać, że objawy chorób chronicznych nie zdążą się ujawnić u zwierząt

hodowlanych, które z natury rzeczy żyją zbyt krótko. Jedynym wyjątkiem mogą być krowy mleczne, jednak nie są one

nigdy badane tak szczegółowo jak zwierzęta doświadczalne w testach na bezpieczeństwo GMO. Ponadto, że w USA nie ma

systemu znakowania produktów GMO, a wiec zawartość GMO w paszach dla zwierząt i w żywności jest nieznana. Dlatego

nie ma tam “grup kontrolnych” (osób, które nie jedzą GMO, czy zwierząt karmionych paszą

konwencjonalną). Dlatego nie da się przeprowadzić badań naukowych o charakterze epidemiologicznym. Nie ma więc

populacyjnych badań, które dowodziłoby bezpieczeństwa GMO.

List otwarty francuskich naukowców w obronie Seraliniego

W odpowiedzi na krytykę pod adresem prof. Seraliniego, 140 francuskich naukowców (w tym wielu specjalistów z

zakresu rolnictwa) podpisało się pod listem otwartym, który został opublikowany w Le Monde.

Oto jego fragmenty: Protokół badawczy zastosowany przez grupę Seraliniego ma pewne wady (za małe grupy zwierząt

doświadczalnych). Jednakże, jeżeli odrzucimy wyniki badań Seraliniego, będziemy musieli odrzucić także wszystkie

wcześniejsze badania, na podstawie których wydano decyzje prawne o dopuszczeniu na rynek produktów GMO. To

niezwykłe, kiedy widzimy tych samych ekspertów, którzy zaakceptowali identyczny protokół doświadczalny wtedy, kiedy

dostarczał on dowodów na brak szkodliwości GMO i był podstawą legalizacji tych produktów, a odrzucają ten sam

protokół, kiedy dostarcza on niepomyślnych wyników! W naszej opinii jest to absolutnie niezgodne z etyką naukową.

Skoro wyniki Seraliniego są kwestionowane, to taki sam sceptycyzm należy się odnieść do wszystkich wcześniejszych

testów jakie wykonano i na podstawie których dopuszczono transgeniczne rośliny na światowe rynki.

Jesteśmy głęboko zaszokowani wizerunkiem społeczności naukowej, jaki ujawnia się w świetle tej kontrowersji.

Badanie ryzyka zdrowotnego i środowiskowego to trudne zadanie, które każe się zmierzyć z wieloma niewiadomymi.

Wiele problemów zostało odkrytych przez pojedyncze jednostki i zostało później potwierdzone przez kolejne badania

innych zespołów. Także w przypadku GMO i pestycydów, było by znacznie rozsądniej połączyć siły, ulepszyć protokoły

badawcze i prowadzić badania, a nie kreować konflikt pomiędzy dwoma obozami podsycany podejrzliwością i ideologią.

Społeczność naukowa powinna pamiętać o swoich wcześniejszych pomyłkach (np. azbest).

Pragniemy zapewnić społeczeństwo, że jest tez wielu naukowców, którzy są przekonani, że należy traktować poważnie

ryzyko związane z postępem technologii. Mamy poczucie, że jeżeli naukowcy, z jednej strony i społeczne zastosowania

odkryć naukowych, z drugiej strony zaczynają się wikłać w różne ideologie, wierzenia i/lub partykularne interesy,

podejście naukowe musi pozostać tak niezależnym jak tylko możliwe, aby nauka mogła pełnić swoją właściwą rolę w

społeczeństwie.

Opracowała Katarzyna Lisowska, dr hab.
biolog molekularny, profesor w Centrum Onkologii w Gliwicach
członek Komisji ds. GMO przy Ministerstwie Środowiska